Otantik Liderlik Kavramı
21. yüzyılda eski tip karizmatik, bencil, “star” liderlik anlayışı yeni ihtiyaçlara yanıt verememektedir. “VUCA nedir” başlıklı yazımızda özetlenen değişimler ve tarihsel koşulların ışığında otantik liderlik kavramı tartışılmaya ve olgunlaşmaya başlamıştır. 2003 yılından itibaren Nebraska Üniversitesindeki bir grup endüstriyel psikolog ve yönetim bilimleri akademisyeni (Avolio, Gardner, Walumbwa, Luthans) otantik liderlik kavramı hakkında yayınlar üretmeye başladılar. 100’ün üzerinde makale yayınlayan grubun kavramı tanımlamak için kullandığı dört boyut vardır. Buna göre otantik liderlerin şu özellikleri öne çıkmaktadır:
Öz-Farkındalık: Kim olduklarını çok iyi bilirler. Buna güçlü yanları, zaafları, motivasyonları, duyguları, değerleri ve başkaları üzerindeki etkileri de dahildir.
Dengeli Düşünme: Karar alırken objektif değerlendirmelere dayanırlar. Başkalarının olumlu ve olumsuz geri dönüşlerine açıktırlar. Kararlarının sorgulanmasını fırsat olarak görürler.
İlişkilerde Şeffaflık: Düşünce ve duygularını gizlemezler ve açıkça ifade ederler.
İçselleştirilmiş Ahlaki Pusula: Kendi değerlerine bağlı kalırlar, dış etkiler karşısında hemen ödün vermezler, söyledikleriyle yaptıkları tutarlıdır.
Bill George: Gerçek Kuzey
Otantik Liderlik üzerine yazanlardan biri de Bill George’tur. George kavramın gelişmesine ve iş dünyasında da popülerleşmesine önemli katkıda bulunmuştur. İş hayatının içinden gelen ve Medtronics firmasının CEO’su George “Gerçek Kuzey” kitabında otantik liderlik kavramının boyutlarını ele almaktadır.
Kendini Tanımak ve Bir Amaç için Yönetmek: George’a göre otantik liderler bir amaç doğrultusunda liderlik yaparlar. Onlar kendilerini tanıyan, kendi tutkularını ve motivasyonlarını bilen insanlardır. Liderler onlara en çok enerji veren alanlarda çalıştıklarında en verimli anlarını yaşarlar. Bu nedenle kendilerini tanımaları başarı için hayatidir.
George değerli bir amaç için çalışmayan liderlerin kendi egolarının ve narsistik zaaflarının merhametine kaldıklarını söyler. Gerçekte amaçlarını ortaya koyamamış liderler doğru mecraları bulamazlar. Rüzgarın esiş yönünde hareket edip, bulundukları bağlamın kısıtlayıcı çerçevesinde sıkışırlar. Sadece parave güç gibi tatmini kısa süren dışsal motivasyonlar için hareket ederler. Bu durum iş yaşamlarının kendileri için anlamlı ve doyumlu olmasını zorlaştıracaktır.
Günümüzde liderlik ölçme ve değerlendirme alanındaki tüm çalışmaların, test ve envanterlerin ortak noktası özfarkındalıktır. Kendini tanımak liderlik için hijyen faktör olarak kabul edilmektedir.
Değerlerle Yönetmek: George otantik liderleri otantik yapan unsurlardan birinin kişisel değerleri olduğunu anlatır. Otantik liderler özgün kişiliklerini tanımlayan değerlerini baskı altında bile değiştirmezler. Bir gruba, toplumdaki veyaşirket içindeki baskın görüşlere uyum göstermek adına kendi değerlerini susturmazlar. Değerlerinin dışında hareketeden liderler, sürgünde yaşayan insanlar gibi öz-güvenlerini kaybederler. İnanmadıkları kitabında önemli durum ve kararlarla çalışmak liderlerin bocalamasına, verimsizleşmesine ve ikna güçlerinin azalmasına sebep olur. Değerlerini açıkça ortaya koyan ve bu konuda tutarlı olan liderlerin etraflarına ve ekiplerine verdikleri güven duygusu yüksektir.
Uzun Süreli İlişkiler Kurmak: Bill George’a göre uzun süreli ilişkiler kurabilme becerisi otantik liderliğin önemli bir işaretidir. Çalışanlar kendilerini işlerine verebilmek için liderleriyle güvene dayalı bir ilişki kurmaya ihtiyaç duyarlar. Güvenilir ve şeffaf liderler çalışanların iş ortamında huzurlu ve mutlu çalışmasını sağlar. Bu da onların kuruma inancını ve bağlılığını pekiştirir. Özgün kişiliklerini ortaya koymayan ve sahici olmayan liderler çalışanların saygısını kazanamadıkları gibi onları ortak amaç etrafında birleştirmekte, kriz anlarında bağlılıklarını sağlamakta zorlanırlar.
Yüreğiyle Yönetmek: Bill George Otantik Liderlerin IQ kadar duyguların da insanı olduklarına inanır. Otantik liderler işerine karşı tutkusunu, birlikte çalıştıkları kişilere karşı şefkat ve empatisini, zor durumları aşmak için ise cesaretini ortaya koyan duygusal yöneticilerdir. Bu onların olumlu ve sahici ilişkiler kurmalarını kolaylaştırırken, basma kalıp liderlerden ayrışarak insanların saygı ve inancını kazanmalarına yardımcı olur.
Otantik Liderlerde Görülen Özellikler
Yukarıda özetlediğimiz boyutlarının yanı sıra bu konuda yazanların otantik liderlerde gözlemledikleri ve onları diğerlerinden ayrıştıran bazı ortak kişilik özellikleri vardır. Bunlardan en çok öne çıkanlar şunlardır:
Kırılganlığını Gösterebilmek: Otantik liderler için kırılganlıklarını gizlememek içsel güçlerinin bir göstergesidir. Bu anlamda öz-güven açıklarını gizlemek ve güçlü görünmek için zırhların ardından yöneten yöneticilerden farklıdırlar. İlişkilerde yara almamak için açık davranmaktan çekinen liderler gerçekte saygı uyandıramazlar.
Sahicilik: Genç liderlerin orijinal bir kişiliğe sahip görünmek ve saygı görmek için başka liderleri taklit etmeleri çok sık rastlanan bir durumdur. Gerçekte karakterlerinin köklerinde yer alan değerler yerine başka tavırları benimsemeye çalışmak hem zor hem de sevimsizdir. Otantik liderler “mış gibi yapmak” yerine içi dışı bir yöneticilerdir. İnandıkları şekilde hareket eder ve gerçek düşüncelerini saklamazlar.
Başkalarını Geliştirmek: Otantik liderler anlamlı bir amaç için hareketeden ve bencillikten uzak insanlardır. Ortak amaca doğru yürüyen çalışma arkadaşlarını tehdit olarak görmek yerine onlara destek olmaktan zevk alırlar. Otantik liderler kendi pozisyonlarına rakip çıkabilecek kişileri elemekten çok yerlerine yetiştiren bir anlayışa sahiptirler.
Kendini tanıyan otantik liderlerin güçlü yanlarını bilmesi çok önemlidir. Bu konuda daha fazla okumak ve ilgili videomuzu izlemek için Güçlü Yanlarınıza Odaklanın yazımızı tavsiye ederiz.